شمس الضحی

ایثاردر دعا

امام حسن مجتبی(ع)نقل می کند :مادرم فاطمه (ع)را در شب جمعه دیدم که در محراب عبادتش ایستاده ،همواره رکوع وسجود می کند ،تا این که فجر صادق سررسید. صدای او را می شنیدم که مؤمنین و مؤمنات را دعا می نمود و نام هر یک را بر زبان جاری می کرد،ولی برای خودش دعایی نکردید. پس به اوگفتم:یا أماه، لم لا تدعین لنفسک کما تدعین لغیرک ؟ فقالت یا بنی،الجار ثم الدار.ای مادر!چرا برای خود دعا نکردید،چنانکه دیگران را دعا می کنید؟
فرمود:پسرکم!اوّل همسایه بعد خود.

(بحار الانوار ،ج43،ص81-82)

دلسوزی نسبت به پدر

از امیرالمؤمنین نقل شده که فرمود:«کنا مع النبی فی حفر الخندق،اذ جا ءته فاطمه (س)و معها کسرة خبز،فدفعتها الی النبی (ص).فقال النبی(ص):ما هذه الکسرة؟قالت:قرصاخبزتها للحسن والحسین (ع)جئتک منه بهذه الکسرة.فقال النبی(ص)أما انه اول طعام دخل فم ابیک منذ ثلاث “ما هنگام حفرخندق همراه پیامبر(ص)بودیم که فاطمه (س) در حالی مه تکه نانی در دستش بود آمد و آن را به پیامبر (ص) تقدیم نمود.آن حضرت فرمود:این تکیه نان چیست؟حضرت زهرا (س) عرض کرد:این قرص نان را برای حسن وحسین (ع) پخته بودم و این قسمت رابرای شما آورده ام.پیامبر (ص)فرمود:آگاه باش!این اولین غذایی است که پس از سه روز داخل دهان پدرت شده است».(عیون الا خبار الرضا ،ج1،ص43؛بحار الانوار،ج16،ص225)
بزرگداشت پدر
ابن مغازلی به سندش از حضرت زهرا(س)نقل می کند:«چون این آیه نازل شد:صدا زدن وخواندن پیامبر(ص)را در میان خود،همانند صدا زدن یکدیگر قرار ندهید،فاطمه(س)فرمود:هیبت پیامبر (ص)مانع می شد تا به او “پدر"بگویم؛لذا می گفتم:ای رسول خدا! ایشان رو به من کرده،فرمود:ای دخترم!این آیه در حق تو و اهل بیتت از قبل نازل نشده است،تو از من و من از تو هستم ،بلکه این آیه در حق سرکشان و متکبران نازل شده است.تو بگو:»ای پدرم!زیرا این گونه خطاب،محبوب تر برای قلب من ومورد رضایت پروردگار است.آنگاه پیامبر(ص)پیشانی مرا بوسید».

(مناقب،ابن مغازلی ،ص364؛کشف الیقین،ص354)

راستگویی

حاکم نیشابوری از عایشه نقل می کند:«در گفتار،از فاطمه راستگوتر نیافتم،جز کسی که اورا به دنیا آورد(یعنی پدرش)».

(مستدرک،حاکم نیشابوری ،ج3،ص160،؛ذخائر العقبی،ص44)

از عمربن دینار روایت شده است که عایشه گفت:هرگز کسی را راستگو تر از فاطمه ،جز پدرش(ص)ندیدم…  .

(اعیان الشیعه ،ج1،ص308:[به نقل از :الاستعیاب ]؛حلیه الا ولیاء،ج2،ص41)

حجاب وعفاف

انس گوید:پیامبر خدا (ص)فرمودند:بهترین چیز برای زنان چیست؟ما نفهمیدیم که چه می فرمایند.یس علی (ع) نزد فاطمه (س) رفته،او را از پرسش رسول خدا(ص)آگاه ساختند.فاطمه (س) فرموند:چرا نگفتی«بهترین برای ایشان ان است که آنان مردان را  نبینند ومردان هم آنها را نبینند».پس پیامبر خدا(ص)به حضرت علی(ع) فرمودند:این مطلب را چه کسی به تو آموخت؟ علی (ع) عرض کردند:فاطمه.پیامبر فرمودند:همانا او جگر گوشه ام است

(حلیة الاولیاء،ج2،ص41-42)

حجاب در مقابل مرد نابینا

امام کاظم(ع)از پدران خود روایت کرده اندکه :علی (ع)فرمود :مرد نابینایی از فاطمه (س) اجازه ورود خواست . آن حضرت روی خود را از او پوشاندند .پیامبر خدا(ص) فرمودند :چرا روی خود را می پوشانی در حالی که او تو را نمی بیند ؟فاطمه (س)عرض کرد:هرچند که او مرا نمی بیند ، ولی من او را می بینم واو بوی من را استشمام می کند .رسول خدا (ص) فرمودند :شهادت می دهم که به راستی توجگر گوشه من هستی .

(بحار الانوار،ج43،ص91)

نزدیک ترین حالت زن به پرودگار

هم چنین آن حضرت می فرماید :رسول خدا (ص)از اصحاب خود پرسیدند :حقیقت زن چیست ؟گفتند :عورت است .فرمودند چگونه یک زن می تواند به پرودگار خود نزدیک شود ؟اصحاب ندانستند .چون فاطمه (س)این پرسش را شنیدند،فرمودند:نزدیک ترین حالت او به خدا این است که در کنج خانه اش قرار گیرد .پیامبر خدا(ص)با شنیدن این جواب، فرمودند:به راستی که فاطمه جگر گوشه من است.

(بحار الا نوار ،ج43،ص92)

اوج عفت وحجاب

امام صادق (ع)می فرماید:اولین تابوتی که در اسلام ساخته شد ،تابوت حضرت فاطمه (س)بود .زیرا آن حضرت پیش از شهادتش ،به اسماءبنت عمیس فرمود:آیا چیزی برای من درست می کنی که بدن مرا پس از مردن بپوشاند ؟[ویادر نقل دیگری اینگونه آمده است:من بسیار زشت می دانم که جنازه زنان راپس از مرگ بر روی تابوت  رو بازگذاشته وبر روی آن پارچه ای می افکنندکه حجم بدن را برای بینندگان نمایش می دهد…](کشف الغمه ،ج2،ص126؛ذخائرالعقبی،ص53)
اسماء عرض کرد :1هنگامی که در حبشه بودم ،دیدم برای این کار ،مردم آن دیار وسیله ای می ساختند .اگر مایل باشید ،آن را برای شما تهیه کنم .حضرت اجازه فرمود .اسماءتختی آورده وآن را وارونه کرد وشاخه های نخل را به اطراف آن بست وپارچه ای روی آن انداخته ،گفت : در حبشه چنین می کردند .حضرت زهرا (س)فرمود :چنین چیزی برای من بساز ،وبدن مرا از مردان بپوشانتا خداوند بدن تو را از آتش دوزخ بپوشاند.(تهذیب ،ج1،ص469،ح185؛جلا ءالعیون ،ص161)
[در روایت دیگری آمده است :وبه حضرت علی (ع) عرض کرد :ای پسر عمو !شما را وصیت می کنم که برای من تابوتی درست بکنی ،همان گونه که ملائکه ،شکل آن را به من نشان دادند…](روضة الواعظین ،ص151؛اللمعة البیضاء،ص868)در ذیل همین حدیث می خوانیم : هنگامی که حضرت زهرا (س) چشمش به تابوت افتاد ،تبسم فرمود ،که تنها تبسم او پس از وفات پیامبر اکرم (ص)بود.(ذخائر العقبی،ص54)

مهربانی با همسر برای جبران تهیدستی

رسول خدا (ص)هنگامی که از دخترش فاطمه (س)شنید که زنان قریش به جهت ازدواج او با حضرت علی (ع)و فقر او حضرت را سرزنش می کنند وحضرت علی (ع)فرمود:«ادخل بیتک والطف بزوجتک وارفق بها…»؛«وارد خانه شد وبه همسرت لطف ومدارا نما …».(کشف الغمه ،ج1،ص372)

زهد وساده زیستی

در فرازی از حدیثی بلند از امیر المؤمنین (ع)روایت شده است که فرمودند :فاطمه زهرا (س)عرض کرد :ای رسول خدا !سلمان از لباسم شگفت زده شده است .سوگند به خدایی که شما را به حق مبعوث فرموده ،من وعلی مدت پنج سال است جز پوست گوسفندی که روز ها شترمان را روی آن علوفه می دهیم وشب ها بستر خواب ماست ،چیز دیگری نداریم ومتّکا ومخدّه ما از پوست پر شده از برگ خرماست. پس پیامبر (ص)فرمودند:ا ی سلمان همانا دخترم از زمره سابقان است .(اشاره است به آیات 10-26 سوره واقعه)

ترجیح دادن شوهر بر خود وفرزندانش

حضرت فاطمه (س)به امیر المؤمنین فرمود:…سوگند به آن که پدرم را به پیامبری وتورا به جانشینی گرامی داشت ،صبحگاهان هیچ غذائی نداریم ودو روز است که غذائی نبوده که بخوریم مگر همان چیزی که تورا بر خود واین دو فرزندم حسن وحسین [ع]ترجیح داده وبرای شما آوردم.(بحار الانوار ،ج43،ص59)حضرت علی (ع)فرمود :ای فاطمه !چرا به من خبر ندادی تا غذایی برای شما تهیه کنم؟فاطمه (س)فرمود :ای ابا الحسن !من از خدایم شرم می کنم که تو را به چیزی که بر آن قدرت نداری تکلیف کنم.

سفارش پیامبر (ص)به دخترش درمورد درخواست از شوهر

ازحضرت زهرا(س)نقل شده که به حضرت علی(ع)عرض کرد:«رسول خدا(ص)مرا باز داشته ازاینکه چیزی ازتو بخواهم،وفرموده:ازپسرعمویت چیزی درخواست مکن؛اگرچیزی برایت آورد که چه بهتر وگرنه ازاوتقاضامکن».(تفسیرعیاشی،ج1،ص171؛بحارالانوار،ج1،ص197

اطاعت از شوهر

پیامبراکرم(ص)به حضرت زهرا(س)فرمود:«ای دخترم!هماناخدای عزوجل به زمین نگریست وازآن،دومرد را برگزید.یکی پدرت ودیگری شوهرت است. ای دخترم!همسرت خوب همسری است.هرگز از دستور او سرپیچی مکن…».(کشف الغمه،ج1،ص372؛بحارالانوار،ج43،ص133)ازامام باقر(ع)نقل شده:«…برای زن نزد پروردگارش هیچ میانجی ای بهتراز خشنودی همسرش نیست.هنگامی که فاطمه(س)ازدنیا رحلت نمود،امیرالمؤمنین(ع)برخاست وعرض کرد:بارخدایا!من ازدخترپیامبرت راضی هستم…».(خصال،ص588؛بحارالانوار،ج43،ص134)

تسلیم شوهربودن

حضرت زهرا(س)به گونه ای تسلیم شوهرش بودکه وقتی ابوبکروعمر دربستر بیماری آن حضرت عیادتش آمدندکه ایشان را ضی به ملا قاتشان نبود،وقتی حضرت علی (ع)را واسطه قرار دادند ،به او می گوید :«خانه ،خانه تو ،ومن آزاده همسر توام ».(کتاب سلیم ،ص392؛بحار الانوار ،ج28،ص303)ناراحت نکردن همسر شایسته
امام علی (ع)می فرماید :«به خدا سوگند !هرگز فاطمه را ناراحت نکردم وبر هیچ کاری وادارش نکردم تا زمانی که خداوند عزّوجلّ جان او را گرفت.او نیز مرا خشمگین نکرد واز دستور من سرپیچی نکرد .من به او می نگریستم وبه واسطه آن ،نگرانی ها وناراحتی های من از بین می رفت ».(کشف الغمه ،ج1،ص373؛بحار الانوار ،ج43،ص134)

دعا برای شیعیان

اسماءمی گوید :در لحظه های پایانی زندگی حضرت زهرا (س)متوجه شدم که چنین دعا می کند :«بار خدایا ای مولای من !از تو می خواهم به حقّ کسانی که آنان را برگزیدی وبه گریه فرزندانم در فراق من ،که گناه کاران از شیعیان من وشیعیان ذریه ام را ببخشی».(صحیفة الزهرا (س)،ص210)