شمس الضحی

چهل حدیث از حضرت زهرا (سلام الله علیها)

بين محراب ازل گرم سجودي بانو

اولين فاطمۀ صبح وجودي بانو



سرّ «لولاک» که تکليف مرا روشن کرد

علت خلقت افلاک تو بودي بانو

1. مَن أصعَدَ إلی الله خَالَص عِبادَتِهِ أهبَطَ الله عزوجل إلیهِ أفضَلَ مَصلَحَتِه
کسی که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ برترین مصلحت را به سویش فرو خواهد فرستاد.

بحار الانوار، ج 70، ص 249

2. إنَّ السَّعِید، کُلّ السَّعِید، حَقّ السَّعید مَن أحَبَّ عَلِیّاً فِی حَیاتِه و بَعد مَوتِه
همانا سعادتمند(به معنای) کامل و حقیقی کسی است که امام علی(ع) را در دوران زندگی و پس از مرگش دوست داشته باشد.

مجمع‌ الزوائد علامه‌ هیثمى، ج‌ 9، ص‌ 132

3. نَحنُ وَسِیلَتُهُ فِی خَلقِه و نَحنُ خاصَّتُهُ و مَحلُّ قُدسِهِ و نَحنُ حُجَّتُهُ فِی غَیبِهِ و نَحنُ وَرثَةُ أنبِیائِه
ما اهل بیت رسول خدا(ص) وسیله ارتباط خدا با مخلوقاتیم، ما برگزیدگان خداییم و جایگاه پاکی ها، ما دلیل های روشن خدا و وارث پیامبران الهی هستیم.

شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ ابن‌ ابی‌ الحدید، ج‌ 16، ص‌ 211

4. قاریُ الحَدِید، و أذا وَقَعَت، و الرَّحمن، یُدعَی فِی السَّمواتِ و الأرضِ، سَاکِن الفِردَوسِ
تلاوت کننده سوره حدید و واقعه و الرّحمن در آسمان ها و زمین اهل بهشت خوانده می شوند.

کنزالعمال، ج‌ 1، ص582

5. خِیارُکم اَلیَنُکُم مَناکِبَهً وَ اَکرَمُهُم لِنِسائِهم
بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با همسرانشان مهربان و بخشنده اند.

کنزالعمال ، ج‌ 7، ص225

6. اَشَدُّ النّاسِ اِجتهاداً مَن تَرکَ الذُّنوب
کوشاترین مردم تارک گناهان است.

تحف العقول،ص519

7. فَجَعَل الله…إطاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّة و إمامَتَنا أمانَاً لِلفُرقَةِ
خدا اطاعت و پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظم اجتماعی در امت اسلامی و امامت و رهبری ما را عامل وحدت و درامان ماندن از تفرقه ها قرار داده است.

نهج الحیاة، ص 36

8. جَعَلَ الله … بِرِّ الوالِدَینِ وِقَایَةً مِنَ السَّخَطِ، و صِلَةَ الأرحَامِ مِنسَاةً فِی العَمرِ و مِنماةً للعَدَدِ
خدای تعالی نیکی به پدر و مادر را واجب فرمود تا از خشم او در امان بمانند، و دستگیری از خویشان را موجب افزایش عمر و سبب فزونی جمعیت و قدرت قرار داد .

نهج الحیاة، ص 102

9. جَعَل الله… العَدلَ تَنسِیقَاً لِلقُلُوب
خدای تعالی عدالت را مایه وحدت و هماهنگی دل ها قرار داد .

نهج الحیاة، ص 102

10. جَعَل الله … الأمر بِالمَعرُوف مَصلَحَةً لِلعامَّة
خداوند امر به معروف را جهت اصلاح جامعه واجب فرمود .

نهج الحیاة، ص 102

11. جَعَل الله … الزَّکاَة تَزکِیةً لِلنَّفس و نَماءً فِی الرِّزق، و الصِّیام تَثبِیتاً لِلإخلاص
خدای تعالی زکات را مایه پاکی جان و فزونی روزی، و روزه را برای پابرجایی اخلاص قرار داد.

نهج الحیاة، ص 102

12. فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ
خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی .

نهج الحیاة، ص 102

13. جَعل الله … الجِهادَ عِزّا ًللإسلام، و الصَّبرَ مَعُونَة عَلَی استِیجابِ الأجر
خداوند جهاد را موجب عزت و هیبت اسلام، و صبر را وسیله استحقاق و شایستگی پاداش حق تعالی قرار داد.

نهج الحیاة، ص 102

14. فَجَعَل اللّهُ‏ُ الإیمانَ تَطهِیراًُ مِنَ الشِّرک… وَ العَدلَ تَسکینا لِلقُلوبِ
خداوند ایمان را براى پاکى از شرک… و عدل و داد را براى آرامش دل‏ها واجب نمود.

نهج الحیاة، ص 102

15. إستَأذَنَ أعمَی عَلَی فَاطِمة (علیها السلام) فَحَجَبتِه، فقال رسول الله (صلی الله علیه و آله) لها: لِمَ حَجَبتِیه و هُولا یَراکَ؟ فقالت (علیها السلام): “إن لَم یَکُن یَرانِی فإنِّی أراهُ و هُو یَشُمُّ الرِّیح” . فَقال رسول الله (صلی الله علیه و آله)” أشهَد أنَّکَ بضعَة مِنِّی “
مردی نابینا از حضرت فاطمه (علیها السلام) اذن خواست که داخل خانه شود. فاطمه )سلام الله علیها) خود را از او پوشاند. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به فاطمه فرمود: به چه سبب خود را مستور کردی و حال این که این مرد نابینا تو را نمی بیند. حضرت زهرا (علیها السلام) پاسخ داد، “اگر او مرا نمی بیند، من او را می نگرم، و اگرچه او نمی بیند اما بوی زن را استشمام می کند.” رسول خدا پس از شنیدن سخنان دخترش فرمود: “شهادت می دهم که تو پاره تن منی “.

بحار الانوار، ج 43، ص 91

16. نِعمَ تُحفَة المُؤمِن التَمر
برای مؤمن، خرما هدیه خوبی است .

کنز العمال، ج 12، ص 339

17. بشرٌ فی وَجهِ المُؤمِن یُوجِبُ لِصاحِبِه الجَنّة
پاداش خوشرویی در برابر مؤمن بهشت است.

بحار الانوار، ج 75، ص401

18. قَالَت فاطمة (علیها السلام): قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): “مَثَل الإمامِ مَثَل الکَعبَةِ إذ تُؤتی و لا تَأتی”
از حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) روایت شده که رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمودند: مثل امام همچون مثل کعبه است که باید به سویش روند، نه آن که (منتظر باشند تا) او به سوی آنها بیاید .

بحار الانوار، ج 36، ص 353

19. أزهَدُ النُاسِ مَن تَرَکَ الحَرام
زاهد ترین مردم کسی است که حرام را وانهد.

تحف العقول،ص519

20. ما یَصنَعُ الصّائِمُ بِصیامِه اِذا لَم یَصُن لِسانَه وَ سَمعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَه
روزه‏ دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده، روزه ‏اش به چه کارش خواهد آمد.

بحار الانوار، ج 93 ص 295

21. جَعَل الله … إجتِنابَ القَذفِ حِجاباَ عَنِ اللَّعنَة، و تَرکُ السِّرقَةِ إیجَاباً لِلعِفًّة
خدای تعالی پرهیز از افترا و دشنام را برای دور شدن از لعنت واجب فرمود و دزدی را منع کرد تا راه عفت پویند.

نهج الحیاة، ص 102

22. أبوا هَذِه الأمَّه مُحمَّدٌ و عَلِىٌّ (علیهم السلام) یُقِیمان أوَدَهُم و یُنقِذانِهِم مِن العَذابِ الدّائِم أن أطاعُوهُمَا و یُبِیحانِهِم النَّعِیمَ الدّائِم إن وافَقُوهُما
محمد و على (علیهما السلام) دو پدر امت اسلام مى باشند، كجى ها را راست و انحرافات را اصلاح مى نمایند، اگر مردم ایشان را اطاعت كنند، این دو آنها را از عذاب جاویدان نجات مى دهند. و اگر مردم با ایشان موافق و همراه باشند، این دو، نعمت هاى پایدار خداوندى را ارزانیشان دارند.

نهج الحیاة، ص37

23. فَما جَعَلَ الله لأحَدٍ بَعدَ غَدِیرِ خُمٍّ مِن حُجَّةٍ و لاعُذرٍ
پس از غدیر خم، خداوند براى هیچ كس عذر و بهانه اى باقى نگذاشته است.

نهج الحیاة، ص42

24. و هُو الإمام الرَّبانِى و الهَیكَلُ النُّورانِى، قُطبُ الاقطابِ و سُلالَةُ الأطیابِ النّاطِقُ بِالصَّوابِ، نُقطَةُ دائِرةِ الإمامَةِ و ابُو بُنیهِ الحَسن و الحُسین الَّذِین هُما رِیحانَتَى رسول الله سَیَّدى شَبابِ أهلِ الجنَّة
على امامى ربانى و الهى، و هیكلى نورانى و مركز توجه همه عارفان و خداپرستان و فرزندى از خاندان پاكان، گوینده بحق و روا، جایگاه اصلى و محور امامت، و پدر حسن و حسین دو دسته گل پیامبر صلى الله علیه و آله و دو بزرگ و سرور جوانان اهل بهشت است .

نهج الحیاة، ص44

25. إنِّى قَد استَقبَحتُ ما یُصنَع بِالنِّساء، أنَّه یُطرَحُ عَلى المَرأةِ الثَّوبُ فَیَصِفُها لِمَن رأى، فلا تَحمِلینِى عَلى سَرِیرٍ ظاهرٍ، أُستُرِینِى سَتَرَك الله مِنَ النّار
من بسیار زشت مى دانم كه (جنازه) زنان را پس از مرگ بر روى تابوت سرباز گذاشته و بر روى آن پارچه اى مى افكنند، كه حجم بدن را براى بینندگان نمایش مى دهد. مرا بر روى تابوت آن چنانى نگذار و بدن مرا بپوشان كه خدا تو را از آتش جهنم باز دارد.

نهج الحیاة، ص 89

26. و أنّى تُؤفَكُونَ؟ و كِتابَ الله بَینَ أظهُرِكُم، أمورُهُ ظاهِرةٌ و أحكامُهُ زاهِرَةٌ و أعلامُهُ باهِرَةٌ و زَواجِرُهُ و أوامِرهُ واضِحَه و قَد خَلَّفتُمُوهُ وَراءَ ظُهُورِكُم، أرَغبَةً عَنهُ تُریدُون أم بِغَیرِه تَحكُمُون؟
چرا بیراهه مى روید؟ در حالى كتاب خدا در میان شماست، مطالبش روشن است، و احكام آن درخشان، و نشانه هاى هدایت آن آشكار، و نهى و هشدارهاى آن روشن، و اوامرش واضح است، اما شما به قرآن پشت كردید، و از آن روى گردان شدید، آیا به قرآن میل و رغبت دارید؟ یا داورى جز قرآن مى گیرید؟

نهج الحیاة، ص 106

27. رُوحِى، لِرُوحِكَ الفَداء و نَفسِى لِنَفسِكَ الوَقاء یا اباالحسن! إن كُنتَ فِى خَیرٍ كُنتُ مَعكَ و إن كُنتَ فِى شَرٍّ كَنتُ مَعكَ
على جان، جانم فداى جان تو، و جان و روح من سپر بلاهاى جان تو، یا اباالحسن! همواره با تو خواهم بود، اگر تو در خیر و نیكى بسر مى برى با تو خواهم زیست و یا اگر در سختى و بلاها گرفتار شدى، باز هم با تو خواهم بود.

نهج الحیاة، ص147

28. الهِى و سَیِّدى أسئَلُكَ بِالَّذِین اصطَفَیتَهُم و بِبُكاءِ وَلَدَىَّ فّى مُفارِقَتِى، أن تَغفِرَ لِعُصَاةِ شِیعَتِى و شِیعَةِ ذُرِّیَتِى
پروردگارا! بزرگا! به حق پیامبرانى كه آنها را برگزیدى و به گریه هاى حسن و حسین در فراق من، از تو مى خواهم از گناهكاران شیعیان من و شیعیان فرزندان من درگذرى.

نهج الحیاة، ص148

29. الجَار ثُمَّ الدّار
اول همسایه، سپس خانه خود.

نهج الحیاة، ص149

30. إنِّى لاأُحِبُّ الدُّنیا
من دنیاى دنیاپرستان را دوست ندارم.

نهج الحیاة، ص153

31. خَیرٌ لِلنِّساءِ أن لایَرَینَ الرِّجال و لایَراهُنَّ الرِّجالُ
آن چه براى زنان نیكو است، اینكه بدون ضرورت مردان نامحرم را نبینند و نامحرمان نیز او را ننگرند.

نهج الحیاة، ص160

32. إذا حُشِرتُ یَومَ القِیامَةِ أشفَعُ عُصاةَ أُمَّةِ النَّبِى (صلى الله علیه و آله)
آنگاه كه در روز قیامت برانگیخته شوم، از گنهكاران امت پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله) شفاعت خواهم كرد.

نهج الحیاة، ص205

33. إن كُنتُ تَعمَُل بِما أمرناكَ و تَنتَهِى عَمَّا زَجَرناكَ عَنهُ فَأنتَ مِن شِیعتِنا و إلّا فَلا
اگر به آن چه به شما امر مى كنیم، عمل مى كنى و از آن چه شما را برحذر مى داریم، دورى مى كنى از شیعیان مایى والا هرگز!

نهج الحیاة، ص206

34. حُبِّبَ إلىَّ مِن دُنیاكُم ثَلاثٌ: تِلاوَةُ كِتابِ اللهِ و النَّظَرُ فِى وَجهِ رسول الله و الإنفاقَُ فِى سَبِیل الله
از دنیاى شما سه چیز محبوب من است:1. تلاوت قرآن، 2. نگاه به چهره رسول خدا (صلى الله علیه و آله، 3. انفاق در راه خدا.

نهج الحیاة، ص271

35. یَا رَسُول الله، إنَّ بَناتَ النَّاسِ یَتَزَوَّجنَ بِالدَّراهِم فَما الفَرقُ بَینِى و بَینَهُنَّ؟ أسألُكَ أن تَرُدَّها و تَدعُوا اللهَ أن یَجعَلَ مَهرِى الشَّفاعَةَ فِى عُصاةِ أُمَّتِكَ
اى پیامبر خدا! همانا دختران مردم در ازدواج خود درهم ها را مهریه خود قرار مى دهند. پس فرق من با آنها چیست ؟! از تو مى خواهم، درهم و دینار را مهریه من قرار ندهى، بلكه از خدا بخواهى تا مهریه من، شفاعت كردن از گنهكاران امت تو باشد.

نهج الحیاة، ص328

36. إنَّ أبِى (صلى الله علیه و آله) نَظَر إلى عَلىٍّ و قَال: هَذا و شِیعتُهُ فِى الجَنَّه
روزى پدرم رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) به على (علیه السلام) نگاه كرد و (با اشاره با او) فرمود: این مرد و پیروان او در بهشتند.

نهج الحیاة، ص326

37. شِیعَتُنا مِن خِیار أهلِ الجنَّه، و كُلُّ مُحِبِّینا و مَوالِى أولِیائِنا و مُعادِى أعدائِنا
شیعیان ما از بهترین افراد اهل بهشتند و همه دوستان ما و دوستان دوستان ما و دشمنانِ دشمنان ما همه در بهشت خواهند بود.

نهج الحیاة، ص206

38. والمُسلِمُ بِقَلبِه و لِسانِه لَنا لَیسُوا مِن شِیعَتِنا إذا خَالَفُوا أوامِرنَا و نَواهِینَا فِى سَائِر المُوبِقاتِ
كسى كه با قلب و زبان تسلیم ما اهل بیت شده، اما از اوامر ما سرپیچى كند و نواهى و موارد پرهیز را محترم نشمرد از شیعیان واقعى ما نخواهد بود.

نهج الحیاة، ص207

39. اللّهُمَّ إلیكَ نَشكُو فَقدَ نَبِیِّكَ و رَسُولِكَ و صَفِیِّكَ و إرتِدادِ أُمَّتِه
پروردگارا! بسوى تو شكایت مى كنم، اندوه از دست دادن پیامبر و فرستاده و برگزیده ات را و به تو شكایت مى كنم از ارتداد امت پیامبر (صلى الله علیه و آله)

نهج الحیاة، ص202

40. إنَّ فِى الجُمعُة لَساعَةً لایُوافِقُها رَجُلٌ مُسلِمٌ یَسألُ الله عزوجل فِیها خیراً إلا أعطاهُ إیّاه، فَقُلتُ یا رسول الله أىَّ سَاعَةٍ هِىَ؟ قال إذا تَوَلّى نِصفُ عَینِ الشَّمس لِلغُروبِ
حضرت درباره دعای روز جمعه از رسول الله (صلوات الله علیه و آله) نقل می کنند که حضرت فرمود: در روز جمعه ساعتى است كه هر خواسته خیر و نیكوئى در آن ساعت به اجابت مى رسد. پرسیدم یا رسول الله! كدام ساعت است. فرمود: آنگاه كه نصف قرص خورشید در افق پنهان شود.

نهج الحیاة، ص152



اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی سَیِّدَنا وَ حَبیبِنا وَ شَفیعِنا مُحَمَّدٍ حاءِ الرَّحْمَه وَ میمی الْمُلک وَ دالِ الدَّوامِ اَسَّیَّد الْکامِلِ الْفاتِحِ الْخاتِمِ کُلَّما ذَکَرَکَ وَ ذَکَرَهُ الذّاکِروُنَ وَ کُلَّما سَهی وَ غَفَلَ عَنْ ذِکْرِکَ وَ ذِکْرِهِ الْغافِلُونَ صَلَواهً دائِمَهً بِدَوامِکَ باقِیّهً بِبَقائِکَ لامُنْتَهی لَها دُونَ ذلِکَ وَ عَلی الِهِ وَ اَصْحابِه کَذلِکَ اَنَّکَ عَلی کُلِ شَیٍْ قَدیر وَ بِالاِجابَهِ جَدیر.

از احادیث وارده در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها ، توسعه وجودی و سیطره ملکوتی آن حضرت نمایان می شود  کسی

می تواند در همه جای زمین و زمان حضور جدی داشته باشد که  بر اساس تحقق کمالات مختلف الهی و معنوی  در دو بعد

(علم و عمل) به نهایی ترین  مراحل (وصول) رسیده باشد  و این وصول به او توسعه وجودی می دهد. و آن کسی که به

توسعه وجودی برسد  قطعا به براهین قوی (حکمت متعالیه) به سیطره ملکوتی بر زمین و زمان دست پیدا می کند.. یک

نشان از آن سیطره ملکوتی همان است که در حدیث کتاب محاسن آمده است که محتضر در حال احتضار  در هر زمان و مکانی

باشد مشاهده می کند.

در عرفان نظری  هم از این مقام بسیار منیع، به (ظهور بدلا ) تعبیر شده  و در علم عرفان تثبیت شده است که مقام ظهور بدلا

بستگی به دست پیدا کردن به مقام (اتصال الی الله) دارد.

دارایان این مقام ، صاحب مقام ولایت هستند. که سیطره بر کل عالم ماده و ملکوت خواهند داشت و این همان  بیان حضرت

صادق علیه السلام است که فرمود: همه دنیا مانند گردویی در کف دست ماست.(1)

ونمونه دیگر آن سیطره،  سیطره بر (عوالم جن) است که  امام صادق علیه السلام فرمودند که:«لنا خداما من الجن…»(2)

و باز هم تکرار می شود که این مقامات ریشه در بهترین نوع ارتباط با خداوند متعال دارد که امام صادق علیه السلام فرمودند

که:« اما تعلم ان امرناهذا لا تنال الابالورع»(3) و البته مخفی نماند که در نزد اهلش  هویداست که علم وسیطره به جزئیات در

عالم هستی  بعد از ورع، در گرو  علم به (اسم اعظم) است  و آن هم خود مراتب و درجاتی دارد امام باقر علیه السلام به جابر

فرمودند: اسم اعظم هفتادوسه حرف دارد که یک حرف آن کافی است برای شکافتن دل زمین  و پیش ما هفتادو سه حرف آن

حاضر است(4)

در عین حال خود آن حضرات فرمودندکه:  ما علم خود را مخفی می کنیم(5)

و این اخفا علتش عدم ظرفیت جوامع است.

در این همه کمالات حضرت زهرا سلام الله علیها حضور قطعی و جدی دارد  از این باب است که خود آن حضرت به امام علی

علیه السلام فرمودند که « اعلم ما کان و ما یکون وما لم یکن یا اباالحن…»(6) این نکته از ذهن دور نماند که حضرت زهرا (س)

این جمله بسیار بلند و ادعای بسیار واقعی که: من همه علوم گذشته و آینده را می دانم»را برای امیر المومنین بازگو می

نماید نه هرکسی که غیر امام علی علیه السلام کسی ظرفیت شنیدن چنین ادعایی را ندارد. و این مقام همان مقامی است

که ائمه علیهم السلام  در روایات زیادی برای خود قائل هستند.

حضرت زهرا(س) صاحب مقام ولایت کلیه الهیه نتیجه همه این ادله در مورد حضرت صدیقه شهیده (س) در این جمله جمع می

شود که  آن حضرت صاحب مقام ولایت کلیه الهیه است که مقام ولایت  ناظر به درجات قرب مخصوص  او با حضرت حق تعالی

است  و مقام ولایت کلیه الهیه  ناظر به توسعه وجودی  و سیطره وجودی آن حضرت  بر کل ما سوی الله می شود..

شوق بندگی

عبادت حضرت زهرا (س) یک عبادت نمونه است مقام معظم رهبری  در این زمکینه می فرمایند:حسن بصری که یکی از عباد و

زهاد دنیای اسلام است درباره فاطمه زهرا سلام الله علیها می گوید:به قدری دختر پیغمبر صلی الله علیه وآله عبادت کرد و در

محراب عبادت ایستاد که پاهای آن بزرگوار از ایستادن  در محراب عبادت ورم کرد.(7)

امام حسن مجتبی در خصوص عبادت آن حضرت می فرمود: آنقدر به عبادت می ایستاد که پاهایش ورم می کرد(8). در روایتی

آمده که حضرت زهرا(س) در حال نماز از شدت ترس نفسش به شماره می افتاد(9).

درک شب قدر

حضرت زهرا (س) در شب 23 ماه مبارک رمضان با بچه ها طوری رفتار می کرد تا بتوانند برای شب های قدر خود را اماده کنند.

باری شب های قدر به آنان  غذای سبک می داد تا بتوانند بیدار بمانند. در روز بچه ها را می خوابانید  تا کاملا استراحت کنند و

بدین گونه از نظر جسمی و روحی  زمینه و موقعیت  بهتری  برای شب زنده داری مهیا می فرمود آن حضرت به قدری در این امر

جدی بود که نمی گذاشت احدی از اهل خانه خوابش ببرد و می فرمود: محروم کسی است که از برکات شب قدر محروم

بماند(10).

انس با قرآن

انس فاطمه زهرا (س) با قرآن ، زبانزد خاص و عام است.

سلمان فارسی می گوید: رسول خدا مرا برای کاری به خانه فاطمه زهرا سلام الله علیها فرستاد داخل خانه حضرت شدم دیدم

در همان حالی که مشغول کار خود بود و جوها را آسیاب می کرد قرآن نیز می خواند(11)



***پیامبر صلی الله علیه وآله از علی علیه السلام پرسیدند:خانواده ات را چگونه یافتی ؟ فرمود: بهترین یاور برای بندگی و

فرمانبری از خدا. و چون همین سوال را از فاطمه سلام الله علیها پرسیدند، عرض کرد : اورا بهترین شوهر یافتم(12)


***حسن بصری می گوید: در این امت، عابدتر از فاطمه کسی نیست. او آنقدر برای عبادت ایستاد که پاهایش آماس کرد(13)


*** روایت شده چون حضرت زهرا (س) به نماز و عبادت مشغول می شد ، به کرات دیده شد که  وقتی فرزندش گریه می

کرد، گاهواره اش توسط فرشته ای که برای  مراقبت از کودک گماشته  شده بود به حرکت می امد(14)

***پیامبر اکرم (ص) درباره دخترش فاطمه (س) می فرمایند:… و اما دخترم فاطمه


(س) بانوی بانوان جهانیان است  از آغاز تا پایان.او جگر گوشه، فروغ دیدگان،میوه قلب،

روح و روانم و حوریه ای در قالب انیانی است . چون در محراب عبادت نزد پروردگارش

می ایستد  نورش ملائکه آسمان را پرتو افشان می نماید، همچون ستارگان که

با نورخود زمین را برای ساکنانش روشن می کنند. در این هنگام خداوند عزوجل به

فرشتگان می فرماید: ای ملائکه من!به فاطمه ، بانوی کنیزانم که  در پیشگاه من به


عبادت ایستاده بنگرید که پهلوهایش از ترس من می لرزد و با قلب خود به عبادت من

رزو می کند، شما را گواه می گیرم  که شیعیانش را از آتش مصون می دارم.(15)



***حضرت زهرا(س) فرمودند از دنیای شما سه چیز نزد من خوب جلوه کرده است:تلاوت کتاب خدا، نگاه به صورت رسول

خدا وانفاق در راه خدا(16)



***در حدیث دیگری فرمودند:هرکس عبادت خالصش را برای خدا بالا فرستد ، خداوند بهترین ها را به سوی او فرو می

فرستد.(17)



پی نوشت:


1-بصائر الدرجات ص 451

2- کافی،ج1،ص394.

3-بصائر،ص279.

4-همان،ص245.

5-الغدیر،ج7،ص35.

6-بحار،ج43،ص8

7- سخنرانی مقام معظم رهبری 25/9/71 به نقل از نماز و عبادت فاطمه زهرا (س)ص 38.

8-بحار،ج43،ص61

9-همان،ج85،ص258.

10-نماز و عبادت فاطمه زهرا ص
46.

11- بحار،ج93،ص40

12-المناقب- ج3-ص356

13- بحارالانوار- ج43-ص 80

14- المناقب- ج3-ص337

15امالی شیخ صدوق-مجلاس24- ص100

16-صحیفه الزهرا-ص276

17-بحارالانوار- ج71-ص

در فرهنگ پویا و رهایی بخش  فاطمی
برای تجربه شیوه زیبای زندگی
باید رفت تا رسید.
ونماند تا پوسید
و کویرهای حرارت خیز و تب دیده
وطوفان هایی که مسموم و سختند
و بادهایی که  سهمگین و صعبند
و از هرچه موانع وجود است
و سد راه صعود است
عبور کرد و گذشت
ودر ساحل نجات نشست
فرهنگ فاطمی، فرهنگ زندگیست
فرهنگ رهایی و آزادی است
نقطه آغاز آن خاک است
وغایت و انتهای آن، افلاک.
باید از فرهنگ فاطمی شیوه ها را بیاموزیم
وزندگی از ارض تا سما را بیاغازیم.
باید متجلی کنیم معنویت را با خلوص عرفان
واخلاق و رفتار را با استواری ایمان
و صداقت و راستی را در مواجهات
ومحبت و رحمت را در تعاملات

فرهنگ فاطمی بسیار وسیع است و این وسعت بت گستردگی زندگی پیوند دارد که دارای ابعاد و جلوه های  گوناگون می باشد. و رفتار و کردار و خصال و صفات و فضایل و کمالات و مواجهات و تعاملات و اخلاق و عمل صالح را فرا می گیرد.(1)
در اسلام از هر چیز بتوان گذشت، از «تربیت» نمی توان گذشت. تربیت را باید رکن و پایه  و زیرساخت شخصیت انسان نامید اگر تربین نباشد شخصیت انسان شکل نمی گیرد  و رشد وپویایی نمی یابد و راههای کمال و پیشرفت را طی نمی کند.
کانون خانواده  با همه جایگاه و اهمیت و منزلت ان در پرتو تربیت وجود پیدا می کند. و آثار و ارزشهای آن بروز می یابد و اگر تلاشها و مراقبتها و شیوه های تربیتی والدین نبود کجا فرزندان پاک و نیکوکار پرورش می یافتند و کجا مراحل گوناگون و صلاح و سلامت  به عینیت در می آمدند؟
تاریخ را ورق بزنیم و در اوراق آن  مطالعه و تفکر کنیم  تا بدانیم که شخصیت های بزرگ تاریخ که سرچشمه  تحولات و دگر گونیها شدند  و توانستند به جایگاههای بلند  و مقام های رفیع دست یابند، به طور صحیح تربیت یافتند.
در میان جلوه های گوناگون، شخصیت فاطمی نقش وجلوه  تربیتی آن  را بسیار عظیم و بزرگ می یابیم.
خانه فاطمه کوچک و محقر بود ولی انسانهای بزرگ در آن تربیت شدند که تمام قدرت حضرت قادر متعال را به تجلی در آوردند .
«این خانه کوچک فاطمه سلام الله علیها و این افرادی که در ان خانه تربیت شدند که به حسب عدد چهارپنج نفر بودند و به حسب واقع  تمام قدرت حق تعالی را تجلی دادند، خدمت هایی کردند که ما را و شما را  وهمه  بشر را به اعجاب در آورده است. خطبه فاطمه زهرا سلام الله  در مقابل حکومت و قیام امیرالمومنین  در مدت بیست و چندسال  و در عین حال کمک کاری  به حکومت موجود و بعد هم فداکاری در راه اسلام و فداکاری دو فرزند عزیزش…

ادب حضرت زهرا(س)

حضرت ختمی مرتبت برای پرستاری و تربیت و وحدت جناب فاطمه،از زنان ، زنی کامله و عاقله  و دلسوز اختیار فرمود که در اسم او اختلاف است و این زن بر حسب ملازمت و مداومتی که در شبانه روز خدمت  با سعادت آن حضرت داشته  قسم خورد ولله ما رایت امرئتا اءدب منها زنی آداب دان تر از حضرت فاطمه ندیدم. یعنی چنین کسی با خردسالی و کوچکی و کمی  عمر احتیاج به تربیت مرتبه نداشتند بلکه ذاتا  تربیت نفوس ناقصه و تادیب ارباب عقول کامله  را می توانست بنماید  مثل اینکه جوهر ذات مقدسش از روز نخست منزه و مودب بود. ادب بر دو قسم است : ادب با خلق و ادب با مخلوق که حضرت زهرا (س) هردو نوع ادب را به نحو کمال داراست.(2)

تحلیل:

با توجه به اخبار و احادیث رسیده  حضرت فاطمه زهرا (س) از نور ممجرد و عقل موید خلق شده  و در حمای آن بزرگوار تربیت و مودبه گردیده  ودر این عالم هم به کفالت و حضانت آن حضرت اختصاص یافته ،پس چگونه به کردار و رفتار  و گفتار الهی استوار نباشد و اقتدای کامل ننماید وآنچه رضای رضای پرودگار است کما هو حقه نخواهد. پس فاطمه زهرا (س)  از طبقه اولی و در خردسالی از بندگان مهذب  حضرت علی اعلی بوده  و در این خصیصه باید زبان را کوتاه نمود.

خضوع و خشوع

خضوع و تواضع جسمانی آن حضرت  چنان بود که گویی  ایمان در مغز و استخوان او نفوذ کرده بود. خشوعش نیز به گونه ای بود که گویی ترس از خدا در رگها و خون او جاری بود حضرت زهرا برای عبادت و راز و نیاز با خداوند، محل مخصوصی داشتند لباس مخصوص سجاده مخصوص  و آداب و سبکی مخصوص خانه اش را معبد ساخته بود  ودر آن چنان به عبادت می پرداختند که  فرشتگان خدا به نظاره می پرداختند.(3)

احترام به پدر

برخورد فاطمه علیها السلام با پدر ، برخوردی مودبانه و بسیار متواضعانه بود بگونه ای که حضرت زهرا(س)  بیش از همه در تکریم  و تعظیم مقام رسالت سعی نمود و کمال  ادب و وقار در او مشهود بود  گرچه رابطه این پدر و دختر بسیار عاطفی  و صمیمی بود، اما این هرگز مانع از  احترام نسبت به پیامبر نمی شد.

فاطمه علیها السلام  خود فرمود: وقتی آیه 63 سوره نور نازل شد ، دیگر شرم کردم به پیامبر بگویم بابا و او را پیامبر خدا صدا زدم. پیامبر از من روی برگرداند چند بار به همین ترتیب صدا زدم  ولی او جواب نداد سپس پدرم فرمود: فاطمه جان! این آیه درباره تو و خاندان تو نازل نشده. در رابطه با جفاکاران خودخواه  فرودآمده است. فاطمه جان تو از منی و من از تو تو بگو بابا زیرا این سخن دل را زنده و خدا را خشنود می سازد.(4)

شرم و حیا

روزی امیر المومنین (ع) گرسنه شد و به حضور فاطمه (ع) آمد و فرمود یا فاطمه! آیا طعامی نزد شما هست تا از آن بخورم؟ فاطمه (س) عرضه داشت: نه!  سو گند به خدایی که پدرم را با مقام نبوت گرامی داشت  و تو را به مقام وصایت اکرام نمود  چیزی از غذا در نزد من نیست  و دو روز است که غذا نداریم  که اگر چیزی  وجود می داشت  تورا بر خودم و بر پسرانم ترجیح می دادم. علی (ع) فرمود: چرا به من خبر ندادی تا غذایی برای شما تهیه نمایم؟ فاطمه عرضه داشت: یا ابالحسن! من از خدایم شرم می کنم  که تو را به چیزی که  قدرت بر آن نداری تکلیف کنم.(5)

زهد فاطمه(س)

در هنگام نزول آیات 43 و 44 سوره حجر،حال پیامبر (ص) دگر گون شد و  گریه شدیدی می کرد  یکی از صحابه نزد فاطمه (س) رفت و جریان را گفت: فاطمه علیها السلام برخاست و چادر کهنه ای که وصله داشت  بر سر گرفت و از خانه بیرون آمد سلمان او را دید و گفت : واحزناه! دختر روم و قیصر لباسهای حریر و سندس بپوشد اما دختر پیامبر خدا چادری وصله دار برسر کند؟ فاطمه به محضر پیامبر آمد و  بعد از مدتی عرضه داشت: ای رسول خدا سلمان از لباس من تعجب می کند بخدا سوگند پنج سال است که  فرش ما در خانه علی (ع) یک پوست گوسفند است که شب ها به روی آن می خوابیم و روزها  روی آن پوست به شتر خود علف می دهیم و متکای ما نیز از لیف خرما است.

پیامبر رو به سلمان کرد و فرمود: دختر من از سابقین  و در صف سبقت گیرندگان  در درگاه خداست(6)

تجلی ایثار

مردی خدمت حضرت رسول رسید و اظهار گرسنگی کرد حضرت او را به خانه همسران خود راهنمایی کرد ولی  آنها گفتند جز آب چیز دیگری در خانه نداریم! رسول اکرم خطاب به اصحاب خود فرمود: چه کسی این مهمان را به خانه خود می برد؟علی علیه السلام فرمود:من او را به خانه می برم  هر دو به خانه فاطمه آمدند علی (ع) آمدن مهمان را به همسرش خبر داد و از وضع غذای خانه جویا شد فاطمه (س) فرمود قدری خوراک به اندازه طعام بچه ها موجود است ولی مهمان را بر خود مقدم می داریم. حضرت نیز فرمود: شما بچه ها را خواب کن من هم چراغ ها را خاموش کنم.

گویا علی (ع)  می خواهد مهمان به واسطه تاریکی شب،  متوجه کمی غذا نشود و با خیال راحت غذا بخورد . امیر برسر سفره نشست اما از آن غذا نخورد و مهمان متوجه نشد  آن شب سپری شد  و مهمان از خوراک علی و فاطمه بهره مند شد و  ولی اهل خانه شب را با گرسنگی صبح کردند  آن هنگام آیه « ویوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه»(7)نازل شد.(8)

پی نوشت:
1-  فرهنگ سخنان حضرت فاطمه (س)ص 271

2- خصائص فاطمیه -ایت الله شیخ محمدباقر کجوری- ص 292

3- در مکتب فاطمه علیها السلام- ص170.

4-بحار- ج 43-ص 33.

5- خانه غم(ترجمه بیت الاحزان)، ص 39.

6- همان، ص 56.

7-حشر،آیه 8.

8-هادی قطبی، بانوی بی نشان ص 58

تردیدی وجود ندارد که یک«روز» را به نام «روز زن نامیدن ، مسئولیت های خاصر را می طلبد  و تبعیت ویژه ای لازم می سازد. مخصوصا اگر این روز ، به مناسبت ولادت حضرت زهرا (س) باشد.

روز زن به نام زن جامع کمالات و صفات  یعنی حضرت زهرای اطهر (س) با مجاهدت عجین است نمی توان فاطمه بود و ازجهاد فاصله داشت و فریاد نکرد و خطبه نخواند و اعتراض نکرد.

و وضع موجود را برنمی تابد و  به همین  دلیل به مجاهده می پردازد  تا از مظلوم بزرگ تاریخ یعنی  حضرت امیر المومنین دفاع کند.
در کنار جهاد وتلاش فاطمی  زهد و تقوای فاطمی را می یابیم  و همراه با آن عفاف و پاکدامنی اش را.
امام خمینی در این باره آگاهی بخشی میکند: و شما افتخار کنید و همه ما که  این روز را روز زن قرار داده اند و باید که مسئو لیتش را هم به عهده بگیرد اگر شما پذیرفتید که روز بیستم جمادی الثانی را روز  تولد حضرت زهراست ، پذیرفتید که روز زن باشد، این روز را پذیرفتید، این به عهده شما خیلی مسائل را می آورد. اگر یک ملتی پذیرفت که فلان روز روز جهاد است. این باید در آن روز مشغول مجاهده بشود.اگر کسی مشغول مجاهده  نشد این را نپذیرفته است که آن روز روز جهاد است. اگر شما زنها و زنهای همه ی کشور ما پذیرفتند که امروز روز زن است  یعنی روز تولد حضرت زهرا  که ان کمال و آن وضعیت را داردپذیرفتید که روز زن است  به عهده شما مسائل بزرگی خواهد امد  از قبیل مجاهده که حضرت مجاهده داشته است و  به اندازه خودش که در این ظرف عمر کوتاه  مجاهده داشته ، مخاطبه داشته با حکومتهای وقت….
شما باید اقتدا به او بکنید تا پذیرفته باشید که  این روز روز زن است  روز تولد این حضرت، روز زن است. زهد و تقوا و همه چیزهایی که داشته است  شما باید که اگر پذیرا شدید  آنها را تبعیت نمایید  واگر تبعیت نکردید بدانید که  شما داخل در روز زن نیستید.(1)

پی نوشت:
1-    صحیفه امام  جلد 20 ص 6